واژه هولوگرام از دو کلمه یونانی(Holo) به معنای کامل و (Graph)به معنای نگارش به وجود آمده است. تمام نگاری (هولوگرافی ) یک تکنیک انقلابی است که عکسبرداری سه بعدی (یعنی کامل) از یک جسم و یا یک صحنه را ممکن میسازد. این تکنیک در سال ۱۹۴۸ توسط گابور ابداع شد (در آن زمان به منظور بهتر کردن توان تفکیک، میکروسکوپ الکترونیکی پیشنهاد شد) و به صورت یک پیشنهاد علمی در آمد اما قابلیت واقعی این تکنیک پس از اختراع لیزر در سال ۱۹۶۰ نشان داده شد. اولین هولوگرامهای سه بعدی نور داده شده با لیزر در سال ۱۹۶۴ توسط (Leith )و(Upatnieks )در میشیگان ساخته شد. استریو گرام این هولوگرام، یک هولوگرام متحرک است و به این صورت ایجاد میشود که در هنگام نگاشت آن، فریمهای مختلفی از یک تصویر در حال حرکت ( مانند تصاویر ایجاد کننده انیمیشن )به ترتیب و به صورت مجزا در مقابل نور لیزر قرار داده شده و توسط نور لیزر روی سطح حساس به نور ثبت میشود. برای هر فریم نوردهی مجزایی صورت میگیرد و بسته به میزان قابلیت سطح حساس برای ثبت این فریمها، میزان نوردهی میتواند افزایش پیدا کند. پالسی در این هولوگرامها نور لیزر به طور مستقیم به فتوپلیمر برخورد کرده و عملیات واسطه (بدست آوردن هولوگرام اصلی و سپس بدست آوردن فرم نیکلی ) وجود ندارد. نام لیزری که برای نگاشت این هولوگرام استفاده میشود پالس نام دارد. به همین دلیل به این هولوگرامها، هولوگرام پالسی گفته میشود. لیزر پالس با توان بالاتری از لیزرهای پیوسته و در زمان میلی ثانیه نوردهی میکند. مزیت لیزر پالس، زمان نوردهی سریع است که از به وجود آمدن جزئیترین حرکت( که باعث خرابی هولوگرام میشود) جلوگیری میکند. این لیزر بیشتر برای عکسبرداری از چهره مورد استفاده قرار میگیرد. جنبشی یا پویا (Kinetic movement) این هولوگرام یک هولوگرم چند لایه است که میتواند جنبه امنیتی نیز داشته باشد. در این نوع میتوان از هولوگرامهای سه بعدی، دو بعدی و داتماتریکس استفاده کرد. با نوردهی در زاویههای متفاوت و پشت سر هم به این هولوگرامها میتوان هولوگرامهای جنبشی ایجاد کرد. هولوگرامهای داتماتریکس جنبشی به دلیل فاصله کم زاویههای نوردهی، به مراتب حرکتی نرمتر از هولوگرامهای جنبشی دو بعدی و سه بعدی دارند. زمانی که هولوگرام دات ماتریکس با سه بعدی / دو بعدی ترکیب میشود، برچسب در بهترین حالت درخشندگی و متغیرترین حالت جنبشی قرار میگیرد. فلیپ فلاپ (Flip Flop) در این نوع هولوگرام، حرکت در هنگام نگاشت هولوگرام اصلی ایجاد میشود. به این صورت که نیمی از سوژه ماسکه شده و مابقی در زاویهای مشخص نوردهی میشود ونیمه دیگر در زاویهای متفاوت روی سطح حساس نگاشته میشود. هولوگرام بدست آمده از این روش دارای حرکتی است که در اصطلاح فلیپ فلاپ نام دارد. میتوان این حرکت را با دو تصویر مجزا نیز انجام داد. متنهای پنهان (Hidden Text) برای نگاشت هولوگرامهای دارای متن مانند هولوگرامهای تصویری عمل میشود. به این صورت که از متن مورد نظر یک ماسک (شیشهای مشکی است که جای حروف روی آن به صورت شفاف <غیر مشکی> است) برای عبور نور لیزر تهیه میشود و در معرض نوردهی توسط لیزر قرار میگیرد. اگر سطح حساس به نور خاصیت انعکاسی داشته باشد، متن زیر نورمعمولی قابل باز خوانی است. اگر سطح حساس خاصیت عبوری داشته باشد تنها زیر نور لیزر قابل خواندن است. این متنها به دو شکل موجود بوده و هر دو به طور مستقیم روی هولوگرام نگاشته میشود. نوع اول Laser beam hidden text نام دارد. خاصیت عبوری داشته و تنها زیر نور لیزر یا با قلم لیزری قابل باز خوانی است. این نوع متن را بیشتر در نواحی کم هویدا و غیر مشخص هولوگرام قرار داده میشود. نوع دیگر به متنهای قالبی(Mold hidden text) مشهورند. برای دیدن متن در این هولوگرامها از فیلمی به نام Decodefilm استفاده میشود. فیلم را روی هولوگرام قرار داده، متن پنهان آشکار میشود. فیلمهای هولوگرام (در تیراژ وسیع استفاده میشود) فیلمهای هولوگرافی یک ایده آل در صنعت بستهبندی به خصوص در بستهبندیهای انعطاف پذیر به شمار میرود. فیلمهای رول عریض هولوگرام به طور معمول در چاپ کاغذهای تزئینی، بستهبندی، برچسبها و… کاربرد دارند. این فیلمها به دلیل دارا بودن جذابیت بصری- و در بعضی موارد خصوصیات امنیتی- باعث فروش بالای محصول مورد نظر میشود. فیلمهای موجود در شکلهای هندسی یا سفارشی (شکلهای متنوع) و از جنسهایB. O. O. P ،PET ،PVC و با ضخامت تقریبی ۱۵ تا ۵۰ میکرون و عرض متغیر (بسته به اندازه محصول نهایی ) و در رنگهای متنوع نقره ای، طلایی، سبز، آبی و قرمز ساخته میشود. انواع فیلمهای مصرفی: - فیلمهای شفاف – فیلمهای متالایز شده - فیلمهای نیمه متالایز شدهجنس فیلمهای هولوگرافی به گونهای است که با استفاده از شیوههای چاپی میتوانیم روی آنها عمل چاپ را انجام دهیم. چسبها و فیلمهای امنیتی نوار چسبهای هولوگرامنوار چسبهای امنیتی هولوگرام، حفاظت در بالاترین سطح را فراهم میکنند. این نوار چسبها برای حفاظت بالای پاکت نامه، جعبه و کارتن مورد استفاده قرار میگیرند. وقتی نوار چسب روی سطحی چسبیده میشود و سپس این نوار چسب از سطح جدا میشود و کلماتی مانند دستکاری شده(Void)، اصل(Original)، باطل شد(Canceled)، باز شد(Opened) ، روی سطح باقی میماند. زمانی که( Temper evident حروف به جای مانده روی سطح ) روی سطح باقی میماند نشاندهنده این است که آن بسته یا پاکت باز شده است. نوشتههای کوچک میکرونی و پنهان که روی این نوار چسبها میتواند وجود داشته باشد با لیزر قابل خواندن میباشند. نوار چسبهای هولوگرام را با استفاده از ماشین دایکات میتوان به ابعاد مورد نظر درآورد یعنی این نوار چسبها از حالت نواری خارج شده و به صورت برچسب در میآیند. Temper evident Temper evident یک خصوصیت و جلوه امنیتی است که به شیوه زیر روی برچسبهای هولوگرام اعمال میشود. روی فیلم قبل از اینکه متالایز شود با استفاده از سیلندرآنیلوکس که کلمه مورد نظر روی آن به صورت منفی یا مثبت حکاکی شده است، مادهای خاص روی فیلم منتقل میشود. این ماده با فیلم پیوند برقرار کرده و دیگر از فیلم جدا نمیشود. سپس با یک سیلندر آنیلوکس دیگر که بدون حکاکی است مادهای روی فیلم منتقل میشود که به این ماده در اصطلاح( Release layer رها شونده ) گفته میشود. روی این ماده پوشش آلومینیومی زده شده، سپس روی آلومینیوم لایه چسب قرار گرفته و لایه چسب با یک کاغذ سیلیکونی پوشش داده میشود. بسته به اینکه بخواهیم طرح به جای مانده روی سطح به صورت منفی یا مثبت باشد حکاکی سیلندر آنیلوکس تغییر پیدا میکند. اگر طرح منفی باشد، طرح روی سیلندر آنیلوکس برجسته است و اگر مثبت باشد، طرح روی سیلندر آنیلوکس به صورت فرو رفته است. میتوانیم از لایه آلومینیوم استفاده نکنیم در این صورت طرح به جای مانده به صورت شفاف خواهد بود. ۱٫هولوگرام دوبعدی ( ۲D ) : این برچسبها از تصاویر دو بعدی ساخته می شوند و رنگهای رنگین کمان را تحت یک محدوده وسیع از شرایط نوردهی نمایش می دهند و دارای یک لایه تصویر هولوگرام و بدون عمق می باشند. ۲٫هولوگرام سه بعدی ( ۳D ) : این نوع هولوگرام ها از مدلهای سه بعدی ( با همان اندازه) بوجود می آیند و ترکیبی از عمق و رنگ را نمایش میدهند. ۳٫هولوگرام ترکیب دو بعدی و سه بعدی ۲D ) : و ( ۳D این هولوگرام ها هم از مدلهای سه بعدی و هم از تصویر گرافیکی ساخته می شوند و نتیجه یک تصویر برجسته درخشان با المنت های مسطح قابل دیدن با هر نورپردازی می باشد. ۴٫هولوگرام ترکیب دوبعدی / هولوگرام ترکیب سه بعدی: ( ۲D/3D ) این نوع از هولوگرام ها نیز از یک تصویر ساخته می شوند ولی زمینه و پیش زمینه آن بصورت لایه های دو بعدی جداگانه دیده می شوند، بنابراین به خوبی رنگهای رنگین کمان، عمق و حرکت را به نمایش می گذارند و به راحتی در زیر نور معمولی قابل دیدن می باشند. ۵٫هولوگرام با طرح های هولوگرافیکی پیچیده ( چند تایی): این نوع هولوگرام ها از چند لایه تصویر تشکیل شده اند که طوری روی هم می خوابند که تشکیل یه شکل ۳ بعدی را می دهند . امکان گردش و تغییر در این روش بسیار زیاد است و از طریق نگاه کردن از زاویه های مختلف می توان تصاویر ۲ بعدی و ۳ بعدی را مشاهده کرد . با این روش می توان طرح ها و عکس های ۲ بعدی را تبدیل به سه بعدی کرد ، به این صورت که طرح در عمق های مختلف تصویر بصورت معلق باقی می ماند و بالا و پایین آن لایه قرار می گیرد ۶٫هولوگرام دوبعدی یا قالب نقطه ای ( Dot-Matrix ) : در این نوع هولوگرام های دوبعدی تصاویر نقطه به نقطه ساخته می شوند و در نهایت هزاران نقطه در مجاورت هم تصویر نهائی را می سازند که با تغییر زاویه دید می توان هر یک از نقاط یا دسته ای از آنها را با رنگی متفاوت مشاهده نمود. کاربرد این نوع هولوگرام ها بیشتر درموارد امنیتی، کارت های شناسائی، پاسپورت ها واسناد و مدارک می باشد. ۷٫هولوگرام رنگ واقعی (True Color ) : در این نوع هولوگرام تصویر حاصل دارای تطابق رنگی کامل و واقعی با موضوع اولیه می باشد به رنگ طبیعی خود دیده می شوند و با ایجاد فاصله ای بین زمینه و تصویر جلو، می تواند عمق را در آن مشاهده نمود و عکس به طور طبیعی و زنده منعکس میشود که به هیچ عنوان قابل کپی برداری نمیباشد ۸٫هولوگرام چند کاناله ( Flip Flop ) : در این هولوگرام ها می توان دو یا چند تصویر مختلف را از زوایای متفاوت و با تغییر زاویه دید بصورت افقی یا عمودی مشاهده نمود. ۹٫هولوگرام ( Micro Text ) : در این نوع هولوگرام ها، متون و تصاویر مخفی داخل هولوگرام وجود دارند که در حالت عادی و با چشم غیرمسلح به سختی قابل رؤیت هستند و فقط با ذرهبین می توان آنها را مشاهده نمود . ۱۰٫هولوگرام تصویر متحرک ( Stereogram ) : درواقع فیلم متحرکی می باشد که در مسیر حکاکی نور تحت تابش قرار میگیرد. این تکنیک ما را قادر می سازد تا از انسانها، حیوانات و اشیاء بزرگ هولوگرام تهیه نمائیم. در این نوع هولوگرام قابلیت پیوسته تصویر وجود دارد و کاربرد آن در موارد فانتزی، تبلیغاتی و غیره می باشد . ۱۱٫هولوگرام با استفاده از UV ایجاد رمز و تصویر نامرئی در برچسب و رویت تصویر مخفی با استفاده از نور UV ممکن است ۱۲٫هولوگرام ( Filter Image ) : ایجاد رمز و تصویر نامرئی در برچسب و رویت آن بوسیله نور ماورای بنفش یا فیلتر مخصوص . مورد مصرف در اسناد دولتی و اسکناس . ۱۳٫هولوگرام شفاف ( Transparent Hologram Sticker ) : در این نوع هولوگرام از فویلهای شفاف استفاده می شود که معمولاٌ بر روی اسناد الصاق شده و به گونه ای است که متن زیر برچسب قابل مشاهده می باشد. ۱۴٫هولوگرام ضد سرقت ( Anti conterfeiting Hologram Sticker ) : هولوگرام ضدسرقت (ضدجعل) خود به دو دسته طرح دار و ساده تقسیم میشود که هنگام برداشتن برچسب از روی سطح، تخریب می شود ۱۵٫هولوگرام معمولی ( Ordinery Hologram Sticker ) : این نوع برچسبها در هنگام انتقال از روی سطح چسبیده شده، خراب نمی شوند . ۱۶٫هولوگرام چاپ گرم ( Hot Stamping Hologram Sticker ) : طرح این نوع هولوگرام روی لایه نازکی از ماده ای مثل آلومنیوم که در روی آن لایه پلی استر با ضخامت کم قرارداده شده است، حک می شود. سپس توسط اعمال فشار و حرارت با ماشین چاپ گرم و به واسطه عملکرد چسب آن به صفحه کاغذ یا کارت پلاستیکی منتقل میشود و پس از آن جزء جدائی ناپذیر سطح الصاق شده گردیده و به هیچ وجه قابل جداسازی نمی باشد. کاربرد این نوع هولوگرام در موارد خاص ایمنی و اسناد و مدارک می باشد . انواع نوارچسبهای هولوگرام: هولوگرام دات ماتریکسهولوگرام دو بعدی / سه بعدی هولوگرام فلیپ فلاپ هولوگرام جنبشی هولوگرامهای دارای حروف میکرونی و نوشتههای پنهان هولوگرامهای خراشیدنی(Scratch hologram) عمل خراشیدن هولوگرام، به صورت وسیع درPincode های تلفن، امور بانکداری، کارتهای موبایل، کوپن تخفیف و… برای اهداف فوق امنیتی مورد استفاده قرار میگیرد. به جای استفاده از پوششهای خراشیدنی معمول که روی کارتهای تلفن همراه، کوپنها و… استفاده میشود میتوان از هولوگرامهای خراشیدنی استفاده کرد که نسبت به پوششهای معمول امنتر بوده و هم چنین نیازمندیهای معمول را برآورده میسازد. این هولوگرامها میتواند با نام شرکت و تصاویر سه بعدی از لوگوی آن شرکت چاپ شود. هولوگرامهای شناسایی (Hologram ID) منظور از هولوگرامهای شناسایی، هولوگرامهایی است که به صورت شفاف(Transparent) بر روی کارتهای شناسایی چسبانده میشود. این هولوگرامها دارای وضوح و شفافیت بالایی هستند. استفاده از این پوشش هولوگرامی بر روی کارتهای شناسایی چاپ شده باعث حفاظت از مرکب کارت در برابر خراش و سایش نیز میشود، طول عمر کارت را افزایش میدهد و از همه مهم تر امنیت کارت را بالا برده و از دگرگونی و تغییر در اطلاعات کارت، نسخهبرداری و جعل کارتهای شناسایی جلوگیری میکند. چسباندن این هولوگرامها بر روی کارت یا به روش هاتاستمپ انجام میشود که در این روش نیاز به دستگاه فشار و حرارت داریم، و یا چسباندن به شیوه معمولی است. یعنی هولوگرامهای شفاف پشت چسبداری که به راحتی روی کارت چسبیده میشوند. البته روش هات استمپ امنیت کار را بیشتر تضمین کرده و پس از چسبیدن دیگر از سطح جدا نمی شود لیزر چیست ؟ لیزر ( Laser ) این نور شگفت انگیز برگرفته ازکلمات (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) بوده و معنای آن تقویت نور توسط گسیل القائی تابش می باشد .این نور از نظر ماهیت هیچ تفاوتی با نورعادی ندارد بلکه این خواص فیزیکی نور لیزر است که آنرا از نورهای ایجاد شده از سایر منابع متمایز می سازد بدین ترتیب که به جرات میتوان گفت پیشرفت علوم بدون تکنولوژی لیزر امکان پذیر نمی باشد . چرا برای تولید هولوگرام باید از نور لیزر استفاده کرد ؟ منابع نوری که در عکاسی متعارف از آنها استفاده می شود، نور خورشید ویا روشنائی حاصل از چراغهای برق است . فرکانس این نوع منابع نور ، بسیار گسترده است . بدلیل ماهیت نا منظم نورسفید در این نوع نور نمی توان در ثبت اطلاعات مربوط به عمق منظره استفاده کرد . جهت ثبت اطلاعات مربوط به عمق منظره منبع نور مورد استفاده باید تکرنگ و از یک چشمه نور همدوس با امواج همفاز باشد . چنین منبع نوری را ابزارلیرزی منتشر می کند . جزئیات صحنه ای که چنین نوری برآن می تابد با دقت تمام روی فیلم عکاسی منقتل میشود . موجی که از بخشهای دورتر صحنه به فیلم می تابد نسبت به موج مربوط به بخشهای نزدیکتر صحنه تاخیر خواهد داشت و همین دقیقا” روی فیلم ثبت می شود . بطور خلاصه می توان گفت : برای ایجاد هولوگرام به یک چشمه نور همدوس که در آن امواج همفاز هستند (نور لیزر) نیاز داریم. همدوسی نور لیزر : پرتو لیزر دارای چهار خاصیت مهم است : شدت زیاد ، استقامت ، تک فامی و همدوسی . برای همدوس بودن موج دو شرط بایستی برقرار باشد : الف – موج حاصل باید با تقریب زیادی تک فرکانس باشد ، یعنی پاشیدگی فرکانس با پهنای خطی کوچک باشد . ب – جبهه موج باید شکل خاصی داشته باشد ،به گونه ای که نسبت به زمان تغییر نکند ، جبهه موج سطحی است که از نقاط با فاز یکسان تشکیل شده است . یک منبع نور نقطه ای موجی تولید می کند که فاز آن در فواصل یکسانی از منبع ثابت است. همدوسی بر دو نوع میباشد. الف– مکانی ب- زمانی تداخل : اثرهای فیزیکی دو یا چند قطار موج را تداخل می گویند. اگر دوتیغه قابل ارتعاش یکسان را که در فاصله ای از سطح آب یک تشت قراردارند مرتعش کنیم و هردو بطور همزمان به سطح آب بخورند. در این صورت دو موج دایره ای با طول موج یکسان بدست می آید که از دو مرکز منتشر می شوند و در تشتک آب با هم ترکیب می شوند . ناحیه هایی در روی سطح آب بوجود می آید که در آن ارتعاشها قوی هستند و در نواحی دیگر ارتعاشها از بین میروند. چنین نواحی متناوبی را نقش تداخلی گفته و پدیده برهمنهی امواج را که منجر به چنین نقشی میشود تداخل گویند . پراش نور چیست ؟ پراش پخش امواج نوری با عبور آنها از یک شکاف یا مانع است . تفاوت عکسبرداری عادی با دوربین عکاسی وفرآیند هولوگرافی در چیست ؟ دوربینهای عکاسی از یک زاویه ( همان زاویه دید ) که ناظر تصویر را مشاهده می نماید تصویر را ثبت می کنند در حالی که در هولوگرافی منظره بازسازی شده را از زوایای متعدد می توان دید و ناظر با حرکت دادن سرخود اثر ناشی از اختلاف منظر معین در اثر جابجائی را حس خواهد کرد. بطور کلی اطلاعات ثبت شده در هولوگرام شامل اطلاعات دامنه و فاز باریکه تابشی است در حالیکه در یک عکس متعارف فقط دامنه های نوری که به فیلم میرسند ثبت میگردد . چرا هولوگرام قابل کپی کردن نیست ؟ از آنجائی که برای ایجاد هولوگرام عوامل متعدد با پیچیدگی های منحصر به فردی شامل طراحی امنیتی با بکار گیری نرم افزارهای ویژه و بسیار گران قیمت با استفاده از نیروهای متخصص، شرایط ویژه محیطی در آزمایشگاههای مجهز و همچنین تجهیزات بسیار گران قیمت می باشد ، لذا کپی برداری از آن تقریباً غیر ممکن می باشد . بدین معنا که اگر تحت شرایطی یک هولوگرام ساخته شود تقریباً ساخت مجدد آن با بکارگیری تمامی تجهیزات و امکانات مشابه میسر نیست و دارای تفاوتهایی خواهد بود چرا که ایجاد شرایطی کاملا مشابه و تکرار مجدد آن از لحاظ عملی امکان پذیر نمی باشد .